Elektrik Faturalarındaki TRT Payı: Yanlış Uygulanan Bir Kanun Değişikliği

Elektrik Faturalarındaki TRT Payı - Uygulama ve Hukuki Değerlendirmemiz

Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun gelirlerinin önemli bir kısmı elektrik enerjisi hasılatından alınan paydan oluşmaktadır. Bu gelirin hangi şartlarda ve hasılatın hangi oranda olacağına ilişkin hükümler, 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu (kısaca TRT-GK) kapsamında düzenlenmiştir. TRT-GK m. 4’e göre nihai tüketiciye elektrik enerjisi satışı yapan lisans sahibi tüzel kişiler, elektrik enerjisi satış bedelinin yüzde ikisi tutarındaki payı faturalarında ayrıca göstermek ve bu kapsamdaki bedelleri Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirmek zorundadırlar. Bu yüzde 2'lik TRT payının toplam enerji faturası içindeki payının yaklaşık olarak 700-800 milyon lira civarında olduğunu da belirtmiştir.

Elektriğin kullanılmadığı bir üretim alanını düşünmek mümkün değildir. Sanayi veya hizmet sektörü açısından alınan pay ne kadar az olursa olsun bu üretim maliyetlerinin yükselmesi sonucunu doğuracaktır. Kanun koyucu, bu girdi maliyetindeki artışın Türk üreticilerinin uluslararası piyasalarda rekabet güçlerinin azalmasına neden olabileceğini açıkça ifade etmiştir. Nihayetinde bu girdi maliyeti, bu ürünü satın alan tüketiciler (yani nihai tüketiciler) tarafından üstlenilmektedir. Böylece nihai tüketiciler hem kendi tükettikleri elektrik için hem de üretim zincirinde kullanılan elektrik için TRT payını ödemek zorunda kalmaktadırlar.

TRT payının kimin tarafından ödeneceği hem idarî hem adlî yargı yolunda dava konusu olduğu halde, hiçbir şekilde kararların gerekçesinde bu konuda belirleyici unsur olan “nihai tüketici” kavramının tartışılmamış olması büyük bir eksikliktir.

İncelemezin sonucu olarak şunu ifade edebiliriz ki, elektrik piyasası açısından sanayiciye, üreticiye, ticarî işletmelere, serbest meslek sahiplerine satılan elektrik, malların üretilmesinde veya hizmetin sunulmasında bir girdi olduğundan nihai olarak tüketilmemiş olacaktır. Dolayısıyla da bu tür elektrik satışlarından da TRT payı alınması hukuken mümkün değildir.

Bu konuda yayımladığımız makaleler için bkz.:

1) Akademik makale olarak:

Hamdi PINAR: Elektrik Satışları Üzerinden Alınan %2’lik TRT Payının Hesaplanmasının Hukukî Yönden Değerlendirilmesi, (Doç.Dr. Haluk Konuralp’a Armağan, C. III, Ankara 2009, s. 773-793, Yetkin yayınevi).
https://rapidshare.com/#!download|362|441280167|Hamdi_PINAR-_TRT_Payi-Konuralp_e_Armagan.pdf|2222

2) Global Enerji Dergisinde çıkan kısa bir özet:

Elektrik Faturalarındaki TRT Payı: Hukukî Açısından Bir Değerlendirme

http://www.globalenerji.com.tr/hab-23000202-119,59@2300.html